Thống đốc Nguyễn Thị Hồng lý giải lý do doanh nghiệp SME khó tiếp cận tín dụng

Tại Tọa đàm giữa Thủ tướng Chính phủ và doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho rằng, kinh tế tư nhân đã và đang là động lực quan trọng của nền kinh tế, nhưng để phát triển mạnh mẽ hơn cần những nỗ lực từ nhiều phía – từ chính sách vĩ mô, thể chế đến bản thân doanh nghiệp.

Vấn đề tín dụng tiếp tục là mối quan tâm lớn của doanh nghiệp. Thống đốc nêu rõ, hiện nay tín dụng cho khu vực tư nhân đã chiếm 92–93% tổng dư nợ toàn nền kinh tế – một con số cho thấy sự chuyển dịch rõ nét so với giai đoạn trước, khi doanh nghiệp nhà nước là đối tượng vay chủ yếu. Đây cũng là kết quả của nỗ lực điều hành chính sách tiền tệ và cam kết đồng hành của hệ thống ngân hàng.

Tuy nhiên, theo số liệu Bộ Tài chính, dù chiếm đến 98% tổng số doanh nghiệp, khối doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) mới chỉ tiếp cận dưới 20% dư nợ tín dụng của hệ thống. Lý giải điều này, Thống đốc cho rằng, phần lớn các doanh nghiệp nhỏ hiện còn thiếu minh bạch thông tin, kỹ năng quản trị hạn chế, năng suất lao động thấp, dẫn đến khó chứng minh khả năng trả nợ với ngân hàng.

“Tôi rất tâm đắc với ý kiến của các chuyên gia, là phải có sự nỗ lực từ phía các doanh nghiệp và hy vọng các doanh nghiệp sẽ có sự nỗ lực, quyết tâm. Từ phía ngành ngân hàng, chúng tôi sẽ rất quan tâm và tiếp tục chỉ đạo các đơn vị trong ngành để đồng hành cùng doanh nghiệp. Chúng tôi cũng rất mong Chính phủ quan tâm chỉ đạo thực hiện các giải pháp, để chính sách bảo lãnh cho doanh nghiệp được vay vốn thực chất hơn và phát triển các phân khúc khác của thị trường tài chính. Có như vậy, tín dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa mới tăng lên được, vòng quay tín dụng về hệ thống ngân hàng sẽ tăng lên và vốn tín dụng sẽ đến được nhiều doanh nghiệp hơn ”, bà Hồng nói.

Liên quan đến lãi suất, Thống đốc nhấn mạnh, ngành ngân hàng đã nỗ lực liên tục trong điều hành để giảm mặt bằng lãi suất, dù trong bối cảnh lãi suất quốc tế tăng cao. Từ năm 2022 đến nay, các tổ chức tín dụng đã chia sẻ khó khăn với người dân và doanh nghiệp, với tổng số tiền hỗ trợ ước tính 60.000–70.000 tỷ đồng. Một số gói tín dụng như thuỷ sản, cho vay mua nhà cho người có thu nhập thấp, v.v… đều là nguồn lực tài chính của các tổ chức tín dụng, không phải từ ngân sách.

Thực tế một số doanh nghiệp phản ánh ở đây mất chi phí, thời gian trong việc làm thủ tục về đầu tư sản xuất kinh doanh và quá trình này thường kéo dài. NHNN thấy rằng đây cũng là nguyên nhân một số doanh nghiệp kêu lãi suất phải trả cao. Với việc tinh gọn bộ máy và sửa đổi các luật như Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu,… mà Chính phủ đang thực hiện theo chủ trương của Đảng và Nhà nước, chắc chắn thủ tục sẽ được rút ngắn, giúp vòng quay vốn nhanh hơn và các doanh nghiệp sẽ tiếp cận được, thuận lợi hơn cho ngân hàng giảm lãi suất.

Thống đốc thẳng thắn nhìn nhận: “Chúng tôi hiểu rằng vấn đề tín dụng và lãi suất luôn là nỗi trăn trở của doanh nghiệp và người dân, và cũng là áp lực của ngành ngân hàng qua nhiều thời kỳ.”

Với vai trò là ngân hàng trung ương, NHNN không chỉ điều hành tín dụng mà còn phải đảm bảo các mục tiêu lớn như kiểm soát lạm phát, ổn định tiền tệ – ngoại hối, giữ vững môi trường vĩ mô cho sản xuất – kinh doanh. Trong bối cảnh nền kinh tế có độ mở lớn và nhiều yếu tố khó lường, việc cân bằng các mục tiêu này là thách thức rất lớn.

Tuy nhiên, bà Hồng khẳng định NHNN sẽ tiếp tục đồng hành, điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, chia sẻ khó khăn cùng doanh nghiệp. Đồng thời, kêu gọi doanh nghiệp chủ động minh bạch, cải thiện năng lực để tăng khả năng tiếp cận vốn và phát triển bền vững.